Demir Eksikliğinin Nedenleri Nelerdir?

Demir Eksikliği Anemisi Nedir? Nasıl Oluşur?
Anemi, hemoglobinin yaş ve cinse göre normal kabul edilen değerlerin altında olmasıdır. Anemi kendisi başlı başına bir hastalık grubunu oluşturduğu gibi diğer birçok hastalığın klinik belirtilerinden birini oluşturur. Hemoglobinin esas fonksiyonu, akciğerlerden dokulara oksijen taşımaktır. Anemide, kanın oksijen taşıma kapasitesi azaldığından, dokulara taşınan oksijen miktarı da azaldığı için doku hipoksisi gelişir.

Hipoksi sonucu, doku ve organların fonksiyonları bozulur; bundan dolayı aneminin belirtileri pek çok sistemde ortaya çıkar; özellikle kalp, kas ve sinir sistemi belirtileri önemlidir. Demir eksikliği anemisi çeşitli nedenlere bağlı olarak vücuttaki demir miktarının normal değerlerin altında olmasıdır. Demir eksikliğinde demir depoları kan yapımı için yetersiz olduğu için anemi gelişir.

Normal erişkin bir insanda toplam vücut demiri 4 gram civarındadır. Vücutdaki demirin en önemli kısmı hemoglobinin yapısındadır. Yöresel ve ekonomik koşullara göre değişmekle birlikte ortalama bir diyette ortalama 10mg/gün demir vardır. Diyetteki demirin yüzde 10–15 ‘i emilir. Demir depolarının durumu ve kan yapım hızına göre emilen miktar 4–5 kat artabilir. Demir depolarının azalması halinde ince bağırsak da gerçekleşen demir emilimi azalır. C vitamini demir emilimini arttırır, çay ve kahve demir emilimini azaltır.

Hastalığın Görülme Sıklığı Nedir?

Demir eksikliği anemisi dünyada en sık görülen anemidir. Dünyada yüzde 10–30,ülkemizde yüzde 15–40 demir eksikliği anemisi olduğu söylenmektedir. En sık gördüğümüz hematolojik hastalık olan demir eksikliği en sık kötü ekonomik şartlarda yaşayan insanlarda, bebeklik döneminde, yaşlılarda, gebe ve gebe olmayan diğer kadınlarda görülür. Demir eksikliği; diyette yeterli demir bulunmaması veya diyette yeterli demir olduğu halde emiliminde kusur olması, gebelik ve çocukluk dönemi gibi ihtiyacın arttığı hallerde ve mide bağırsak sistemi veya diğer sistemlerde kan kaybı sonucu demir eksikliği oluşur.

Demir Eksikliği Anemi’sinin Belirtileri Nelerdir?

Demir eksikliğinde klinik bulgular; yavaş gelişen demir eksikliği durumlarında buğular silik olup, klinik belirtiler yavaş gelişir. Halsizlik, iştahsızlık, inatçı baş ağrıları, kol ve bacaklarda uyuşmalar, nefes darlığı, çarpıntı hissi, ağız ve dilde yanma hissi, dudak kenarında çatlaklar, yutma güçlüğü gibi belirtiler görülür.

Çocuklarda, büyüme ve zihinsel gelişimde yavaşlama, huzursuzluk, uykuya eğilim, öğrenme ve davranış bozuklukları, infeksiyonlara karşı direnç azalması görülür. Erişkinlerde unutkanlık, hareketle çabuk yorulma, kalp çarpıntısı, göğüs ağrısı görülür. Demir eksikliği olan gebelerde erken doğum, düşük kilolu bebek, doğum sonrası kan nakli ihtiyacı gibi durumlara neden olur.

Labaratuvar olarak hemoglobin, hematokrit, demir, ferritin düşük, serum transferin satürasyonu artmış olarak saptanır.